Kanserden korunmak için mutfakta almamı gereken önlemler nelerdir-ERKAN TOPUZ

Yediklerimizi kanserojen hale getirmemek için neler yapmalıyız? Mutfakta dikkat etmemiz gerekenler nelerdir?

CEVAP:
- Kuru ve taneli besinleri alırken kırık, nemli olmamasına, ürünlerin içinde küflenme, böceklenme, taş, toprak gibi yabancı cisimlerin bulunmamasına dikkat edin.
- Az işlenmiş ve doğal ürünleri satın alın,
- Organik ürünleri tercih edin.
- Yiyeceklerin hidrojenize yağ (margarin) içermemesine özen gösterin.
- Kızartma yağını saklamayın, 1 kere kullandıktan sonra atın. Haftada 1 defadan fazla kızartma tüketmeyin.
- Sebzeleri yağda kızartmak ya da yüksek ısıda uzun süre kaynatmak yerine buharda pişirin. Sebze ve meyveleri kaynar suya atın ve mümkün olduğunca az su kullanın. Pişirme suyunu dökmeyin.
Eti farım saatten uzun ızgara yapmayın
- Eti yarım saatten fazla ızgara yaparsanız ya da 5 dakikadan fazla yağda kızartırsanız kanserojen maddeler oluşabilir. Bu nedenle eti uzun süre pişirmekten kaçının. Etlerin üzerindeki yanmış kısımları temizleyin.
- Et yediğinizde mutlaka salata veya sebze tüketmeye çalışın.
- Vitamin kaybını önlemek için sebzeleri suda bekletmeden önce yıkayıp sonra doğrayın. Taze meyveler: kestikten sonra bekletmeden tüketin.
- Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi besinlerin pişme süresini kısaltmak için bir gece önceden suda ıslatın. Islama suyunu dökebilirsiniz ancak vitamin kaybına karşı haşlama suyunu dökmeyin.
- Ispanak, semizotu gibi sebzelerin önce kök kısmını pişirin daha sonra yapraklarını ekleyin,
- Yemeklere koyduğunuz yağı yakmamaya çalışın.
- Taze sebzelerle yemek hazırlarken domates ve salçayı pişmeye yakın ekleyin. Çünkü asit içeren salça ve domates yemeğin pişme süresini uzatır.
- A ve C vitaminleri ve renk kaybını önlemek için salataya sirke, limon soslarını servisten hemen önce ekleyin.
- C vitamini değerinin kaybolmaması için sıkılmış meyve sularını buzdolabında bekletmeyin, hemen tüketin.
- Çiğ et, tavuk veya balık sularının diğer besinlerle temas etmesini önleyin. Etlerde kullandığınız kesme tahtası, bıçak gibi gereçleri ayrı tutun.
- Deniz ürünlerini güvenilir yerlerden alın. Uygun şekilde dondurulmuş, iyi soğutulmuş ve temiz kasalara konulmuş olmasına dikkat edin.
- Makarnayı suyunu çektirerek pişirin
- Yumurtayı yıkamayın, buzdolabında kuru şekilde muhafaza edin. Yumurtayı 10 dakikadan uzun süre pişirmeyin.
- Çiğ sütten yapılmış peynir ve çiğ yumurta tüketmeyin.
- Tahılları ve kuru baklagilleri kuru yerlerde saklayın, küfler kansere neden olabilecek toksik maddeler üretir. Son kullanma tarihi geçen besinleri yemeyin, küflü besinleri çöpe atın,
- İçeriğindeki B vitaminlerini kaybetmemesi için makarna ve erişteyi suyunu çektirerek pişirin. Pirinç, un, şehriye gibi tahılları yağda kavurmaktan kaçının. Aksi taktirde hem besin kaybına hem de zararlı madde oluşumuna neden olursunuz.
- Kimyasal koruyuculu hazır yiyecekler yerine doğal besinlerle beslenin. Sucuk, salam gibi katkı maddesi kullanılan gıdaların tüketimini azaltın.
- Günlük tuz tüketimini 5-6 gramla sınırlayın. Turşu ve salamura gibi fazla tuzlu yiyecekleri az tüketin.
- Derin dondurucudan çıkartıp çözdürdüğünüz yiyecekleri bir daha dondurmayın.
- Besin değerleri yüksek ve fiyatları ucuz olduğu için meyve ve sebzeleri mevsiminde satın alın. Turfanda sebze ve meyveleri çok fazla tercih etmeyin.
- Çok sıcak, koyu kahve ve çaydan uzak durun.
- Filizlenmiş patates ve soğandan uzak durun. Bütün gıdaları ölçülü alıp çabuk tüketin. Çünkü bayatlayan meyve ve sebzelerin içinde kansere yol açan toksik maddeler oluşabilir.
- Mutfağınızdaki halıyı zeytinyağlı sabun ve sirkeyle silin. Yemek yediğiniz masayı deterjanla temizlemeyin. Mutfağınızı havalandırmayı ihmal etmeyin.
Çizilmiş ve eskimiş teflonları çöpe atın
- Çizilmiş ve eskimiş teflon tavaları çöpe atın. Buradaki zararılı metalik madde özellikle salça, domates gibi asidik besinlere geçerek vücutta birikebilir. Uzun vadede bu madde kansere yol açabilir. Alüminyum, plastik kaplar yerine cam ve çelik olanları tercih edin. Kalaylanmamış bakır kullanmayın. (Beyin tümörü hastaları bakırdan tamamen uzak durmalı.)
- Yemeklerinizi mikrodalga fırında 1 defadan fazla ısıtmayın.
- Tarım ilaçlarının kalıntıları pişirilerek yok edilmez. Bu nedenle 3 litre suya 9 çorba kaşığı sirke koyun. Meyve ve sebzelerinizi
bu suda yarım saat bekletin. Lahana, kıvırcık salata gibi yapraklı sebzelerin dışındaki 2-3 yaprağı çöpe atın.
- Tütsülenmiş gıdaları mutfağınıza sokmayın.
- Salça, turşu, yoğurt gibi besinleri boyalı plastiklerde, deterjan kaplarında saklamayın.
- Mutfağınızda gökkuşağının 7 rengini içeren meyve ve sebze bulundurun.
- Cips, bisküvi, çikolata veya şeker yerine domates, elma, salatalık, kuru erik, 3-4 adet badem veya ceviz, yoğurt yemeye çalışın.

Prof. Dr. Erkan TOPUZ
İst.Ünv.Onkoloji Enst.Müd.