NEDEN KİLO VEREMİYORUM-Osman MÜFTÜOĞLU

Neden kilo veremiyorum

“Fazla kilolarımdan mutlaka kurtulacağım, az yiyip bol bol yürüyeceğim” sözünüzün arkasında aslanlar gibi durmanıza rağmen sabah terazinin üzerine çıktığınızda bir gram bile veremediğinizi gördükçe sinirleniyorsanız bu yazıyı dikkatle okuyun.

Çünkü “kilo direnci” sorununuz olabilir ve bu moral bozan bir süreçtir. Kilo direnci sorunu bazen yalnız sizi değil, beslenme planınızı yapan diyet uzmanı ile aktivite çözümlerinizi üreten egzersiz danışmanını bile pes ettirebilir.

Kilo direncinin en sık görüldüğü durumların başında hormonal kökenli kilo kazanımları geliyor. Eğer kilo sorununuzu oluşturan temel neden tiroid bezinizin az çalışması (hipotiroidi), böbreküstü bezlerinizin fazla miktarda kortizol üretmesi (kuşing hastalığı), pankreas bezinizin insülin direncine yol açacak derecede insülin imal etmesi (metabolik sendrom) ya da yumurtalıklarınızı kistlerin işgal etmesi (polikistik over sendromu) ise sizin de, diyet uzmanı ve egzersiz danışmanınızın da gayretleri sonuç vermeyebilir.

Kilo direncinin nedeni bazen kullandığınız ilaçlar da olabilir. Bu ilaçların başında kortizon, antidepresanlar, epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar, bazen de tansiyon ilaçları geliyor. Ayrıca şu veya bu nedenle hormon tedavisi gören genç hanımlarda da özellikle tüp bebek tedavisinde kullanılan hormonlarla kilo almak kolaylaşırken, kilo vermek imkânsız hale gelebiliyor.

Menopoz dönemi de kilo direncine sebep olabiliyor. Pek çok kadın daha önce uyguladığı basit diyet önlemleriyle kilo verirken menopoz sonrasında bunun imkânsız hale geldiğini görünce şaşırıp kalıyor.

ÇÖZÜM NE

Kilo direncini çözmek ve kilo vermedeki başarısızlığa çare bulmak söz konusu olduğunda mutlaka bir doktorlar görüşmeniz gerekiyor. Çünkü söz konusu bu bahsettiğim hastalıkları araştırmak sadece doktorların yapabileceği bir iş. Diğer taraftan şu veya bu sebeple kullandığınız ilaçları size reçete eden doktorla konuşmadan kesmeniz de en az kilo sorunu kadar önemli sağlık problemlerine sebep olabiliyor.

Kilo direncini kırmanın temel hareket noktası anlaşılacağı üzere arka plandaki sağlık sorununu veya ilaç kullanımı ile ilişkili problemi anlayıp çözmekten geçiyor. Bu durum dikkate alınmadan bazı geçici başarılar sağlanabilse bile etkili ve kalıcı sonuçlar hiçbir zaman elde edilemiyor.

İlaçlarınızı doktorunuza sormadan kesmeyin

Bazı ilaçlar da kilo direncine yol açabiliyor ama bu ilaçların kullanımına karar veren doktorların bilgisi dışında kesmek de en az kilo problemi kadar ciddi sorunlara yol açabiliyor. Eğer ilaçlara bağlı bir kilo kazanımı ve kilo verme güçlüğü halinden kuşkulanıyorsanız size o ilacı yazan doktorlarla bu durumu görüşmeniz ve başka bir çözüm olup olmadığını sormanız gerekiyor.

Kilo sorununuza tüylenme ve sivilceler eşlik ediyorsa

Özellikle genç kız ve kadınlarda kilo fazlalığı, tüylenme ve sivilcelerle beraberse diyet önlemleri çoğu zaman yetersiz kalır. Arka planda yatan polikistik over problemini arayıp bulmak gerekebilir. Böyle bir araştırma için ultrason incelemesi, DHEA, testesteron, LH gibi hormon analizleri ve açlık insülini tayinleri gerekecektir. Çözümü kadın hastalıkları uzmanı, dâhiliye ve endokrinoloji uzmanları birlikte planlayacaktır.

Sorun hipotiroidi mi

Tiroid beziniz yeteri kadar tiroid hormonu üretemiyorsa kilo almanız kolaylaşır, vermeniz zorlaşır. Kilolu biriyseniz TSH seviyelerinize baktırmadan diyete başlamayın. TSH'nız 3,5'tan yüksekse bu bulgu bir sorun olduğuna işaret edebilir. TSH 4,5'tan fazlaysa tiroid bezinde bir problem var demektir. Hipotiroidiyi teşhis ve tedavi etmek iç hastalıkları ve endokrinoloji uzmanlarının işidir.

İnsülin direnci kilo vermeyi sabote ediyor

Eğer elma şeklinde şişmanlıyorsanız (yani bel ve göbek bölgenizde yağ biriktiriyorsanız) kilo direncinin nedeni insülin cevapsızlığı olabilir. İnsülin cevapsızlığı sorununu ortaya koymak için 8-12 saatlik açlığı takiben kanda insülin değerleri ve kan şekeri düzeyleri belirleniyor. Açlık insülini 10 mikro üniteden fazlaysa insülin direncinden kuşkulanmak gerekiyor. 15 mikro ünitenin üzerinde olduğunda insülin direnci tanısı konulabiliyor. İnsülin cevapsızlığına bağlı bu durumlarda metformin içeren ilaçlar ve haftada 3-4 gün uygulanan tıbbi egzersiz programları, düşük glisemik indeksli bir beslenme planı problemin çözümüne yardımcı olabiliyor. Bu çözümlerin kime, ne zaman, ne dozda ve nasıl uygulanacağına doktorlar karar veriyor.